Om modellen
I Luster kommune har me som mål at alle barn og unge skal vekse opp i eit godt og trygt miljø. For å legga til rette for dette har me laga ein modell med utgangspunkt i eit tre. Treet viser at samarbeid på tvers av tenester og nivå i kommunen er avgjerande for at me saman skal fange opp og sikre ei god oppfølging av utsette barn og unge med deira familiar i ein tidleg fase​. Røtene på treet symbolisera kommunenivå, stammen einingsnivå, og trekruna individnivå. Trykker du på dei ulike ikona i trekruna vil du finna svar på ulike spørsmål, til dømes kven du kan kontakte og korleis du går fram om du er uroleg for eit barn eller ungdom. Her ligg det og aktuelle nettstader og filmar. Trykker du på ikona i stammen finn du m.a. informasjon om tenestetilbodet og om ulike tverrfaglege samarbeidsgrupper. På ikona i røtene ligg det m.a. informasjon om kva rammer som gjeld og korleis me har valt å leggje til rette for arbeidet med barn og unge i vår kommune.  

Treet symbolisera at me alle har eit ansvar og er ein viktig del av barn og unge sitt liv.

Det er oppretta ei prosjektgruppe som består av tilsette i dei ulike tenestene: Oddbjørg Ese (pedagogisk konsulent) , Berit Skjerdal (helsestasjon), Linda Røhme (skule), Per Rune Joranger (barnehage), Randi Kalstad (psykisk helseteam), Ingunn Breili (barnevern), Anniken Meisterplass (ruskonsulent), Liv Endresen (flyktningtenesta) og Anita Kjørlaug (frivilligsentralen). 

Me ynskjer innspel og tilbakemelding på modellen, så ikkje nøl med å ta kontakt med prosjektgruppa eller prosjektleiar Marte Kvisterø Krogstadmo. E-post: marte.kvistero.krogstadmo@luster.kommune.no  

Når ting blir vanskeleg kan det verke som om heile verda er imot deg og at du er den einaste som har det sånn. Det kan vera mange ting som er vanskeleg å handtere, då er det viktig å vite at det er mange som vil hjelpa deg. I Luster finst det mange vaksne du kan snakke med om det du er uroleg for, tankar, kjensler og trivsel anten det gjeld deg sjølv, vener eller familie. Det er lurt at du snakkar med nokon av desse slik at du kan få hjelp. Nedanfor kan du finne ut av kven du kan kontakte, sjå ulike filmar og få gode råd.

Om du har god kontakt med ein vaksen, kan ho eller han hjelpa deg eller finna rett person i kommunen du kan snakka med. Derfor kan du gå til den du tykkjer det er lettast å snakka med.

Alle som arbeider med barn og unge har teieplikt. Det vil seia at det du fortel ikkje vert sagt til nokon andre utan at du veit kven som får informasjon og kva informasjon som vert gitt. 

Musikkvideo om alarmtelefon

​

Føresette er dei viktigaste personane i barn og unge sitt liv. Dei er barnet sitt anker i tilværa. Føresette skal gi barn og unge omsorg og omtanke, juridisk sett inneber ansvaret at ein pliktar å forsørgje og oppdra barnet på ein forsvarleg måte. Barn har etterkvart som det vert eldre rett til å vera med på avgjersler omkring personlege høve.

Livet byr på ulike utfordringar som kan gjere dette ansvaret vanskeleg. Det er lett å få dårleg samvit og føle at ein ikkje strekker til som føresett. Når man slit kan det vere vanskeleg å søke hjelp av andre. Mange opplev det som eit nederlag å ikkje klare alt sjølv. I staden for å søke hjelp held ein problema for seg sjølv. Men hugs at det er eit teikn på styrke at du søker hjelp. Det er mange i Luster som kan hjelpe og støtte deg. Nedanfor finn du informasjon om kven du kan ta kontakt med og anna informasjon som kan vere til hjelp for deg som føresett.

Vennskap førebygger mobbing og vi vaksne kan spele ein avgjerande rolle som brobyggar mellom barn, om vi berre er litt oppmerksame og inkluderande, sjå filmen: "Voksne skaper vennskap"

Framgangsmåte - Barn som pårørande (diagram)

Prosedyre: "Barn som pårørande"

Brosjyre "Barn som pårørande" 

Samtykkeskjema

Samhandlingsrutine - Helse Førde 

Sjekkliste innlegging/utskriving sjukehus - Helse Førde 

Barn får med seg meir enn det me vaksne trur, sjølv om me prøver å skjerme dei frå noko me trur dei ikkje har godt av eller noko me ikkje ynskjer barn skal vite.

Vi veit at vaksne som bryr seg om eit barn som har det vanskeleg, kan vera avgjerande for korleis det går med barnet i framtida. Du kan vera den eine som ser. Det finns ikkje vanskelege barn, men barn som har det vanskeleg. Me som arbeider med barn og unge i Luster kommune vil gjerne hjelpe og samarbeide med deg for at alle barn og unge i kommunen skal få ein trygg og god oppvekst. Her finn de nyttig informasjon om kven du kan kontakte viss du er uroleg for eit barn eller ungdom, samt gode råd som kan vera til hjelp.

Vi er mange som ser, det er først når vi snakkar saman om det vi ser at vi kan gjere ein skilnad. Sjå filmen: "Vaksne skapar vennskap- saman". 

Vi har alle eit vaksenansvar. Eit ansvar for å passe på. For å sjå. For å tilby ei trygg hand når det trengs. For å vera vaksne for barn.

Vi er mange som ser, det er først når me snakkar saman om det vi ser at me kan gjere ein skilnad. Sjå filmen: "Vaksne skapar vennskap- saman". 

"Sabu-treet" fokuserer på at tilsette skal bli gode på å sjå og følgja opp barn, unge og familiar ein er uroleg for. Det er ulike situasjonar og symptom hjå barn, ungdom og familiar som gjev grunnlag for uro. Er du som tilsett/fagperson uroleg, er du pålagt å følgja dette opp for å sikra at dei det gjeld får den støtta og hjelpa dei treng. Nedanfor får du informasjon og hjelp til kva du skal gjere i situasjon du står i. 

«Når vi som hjelpere skal vise omsorg for mennesker som har opplevd mye smerte kan vi fort bli opptatte av hvilke metoder vi skal bruke for å hjelpe. Vi tenker at det er det riktige, og det profesjonelle å gjøre. Men jeg er redd vi glemmer det som ligger oss nærmest, det intuitive mennekelige: Nemlig et godt blikk, og behovet for fellesskap».

Heine Steinkopf

Kvifor brukarmedverknad

• Brukarmedverknad er ein lovfesta rett, og er derfor ikkje noko tenestene kan velge å forhalda seg til eller ikkje. Brukarar har rett til å medverke, og tenestene har plikt til å involvera brukaren i undersøkingar, behandling og i val av tenestetilbud.
• Brukarmedverknad er og eit verkemiddel på fleire nivå. M.a. kan det bidra til auka treffsikkerheit i forhald til utforminga og gjennomføringa av både generelle og individuelle tilbod.
• I tillegg har brukarmedverknad ein eigenverdi i at menneske som søker hjelp, på linje med andre, gjerne vil styre over viktige delar av eiga liv, ta imot hjelp på eige premiss og bli sett og respektert i kraft av si grunnleggjande verdigheit.
• Brukarmedverknad har ein terapeutisk effekt om brukaren kan påverke omgjevnadane gjennom eigne val og ressursar som då vil kunne påverke sjølvbilde på ein positiv måte og dermed styrke brukaren sin motivasjon. Dette vil kunne bidra til brukaren sin betringsprosess og dermed ha ein terapeutisk effekt. I motsatt fall kan den hjelpesløsheiten mange brukarar opplev bli forsterka.

Barn si rett til medverknad

Brukarmedverknad

Brukarmedverknad i Luster kommune

• Individuell plan
• Koordinator og fast kontaktperson
• Erfaringskonsulent psykisk helse og rus
• Brukarstyrt aktivitets-/dagtilbod psykisk helse og rus
• Politisk behandling av planverk
• Råd for menneske med nedsett funksjonsevne
• Ungdommens kommunestyre
• Foreldreutval (FAU)
• Samarbeidsutval (SU)
• Skulemiljøutval (SMU)
• Elevråd
• Foreldremøte i barnehagane og skulane 2 gångar per år
• Foreldresamtalar i barnehagane og skulane 2 gångar per år
• Årleg brukarundersøking i barnehagane
• Årleg brukarundersøking i skule

Mange barn og unge har behov for tiltak og tenester frå fleire instansar. Tverrfagleg samarbeid er ein forutsetning for å kunne gje barn og unge rett hjelp til rett tid.  I Luster har me rutinar for samarbeid og samordning for at me saman kan bli betre til å møte utfordringer og barrierar som kan vera til hinder for at barn og unge får den hjelpa dei har behov for.

Tverrfagleg samarbeid er eit felles ansvar.

• Alle tilsette som jobbar med barn, unge og familiar skal samarbeide om å gje eit heilskapleg og koordinert tilbod til barn, unge og familiar.
• Dette gjeld kommunale aktørar som Helsestasjon/skulehelseteneste, NAV, fastlegar, ergoterapi, fysioterapi, psykisk helseteam, Luster tannklinikk, skular og barnehagar med fleire.
• Viktige interkommunale og eksterne aktørar er Sogn barnevern, PPT, Politi, frisklivssentralen, familievernkontoret spesialisthelsetenesta (t.d. BUP, barneavdeling, habiliteringsteneste og vaksenpsykiatri).
• Ved sjeldne funksjonshemmingar kan det vere aktuelt å kontakte nasjonale kompetansesenter: Sjeldne diagnoser eller oversikt over kompetansesenter. 
• Rådmann har eit overordna ansvar for tverrfagleg samarbeid og einingsleiarar har eit særskilt ansvar for å ta initiativ til å delta i tverrfaglege samarbeidsmøte (jamfør Administrativt delegeringsrelement).
• Alle tilsette i Luster kommune har ei plikt til å initiere og delta i tverrfagleg samarbeid ved behov. 

Rapportering betyr at det jevnleg blir gitt tilbakemelding til leiinga, om korleis drift og produksjon fungera jamfør avtalte planar og fristar.

• I Luster kommune er det utarbeida eit årshjul for kommunen for m.a. rapportering.
• Det tverrfaglege førebyggande arbeidet vert koordinert på einingsnivå i Familieforum, det vert rapportert både dit og vidare derifrå.  
• På individnivå vert mykje av det tverrfaglege førebyggande arbeidet koordinert ved helsestasjon og det vert rapportert derifrå til m.a. Familieforum.

Evaluering er ein systematisk datainnsamling, analyse og vurdering av ein planlagt, pågåande eller avslutta aktivitet. Evalueringar kan gjennomførast før eit tiltak iverksettast, undervegs i gjennomføringa eller etter at tiltaket er avslutta. Evaluering er viktig for læring, utvikling og forbetring.

Evaluering på kommunenivå

• Evalueringa vert initiert og fylgt opp via leiarsamling. På leiarsamling rapporterar leiarane status frå sine einingar. I tillegg vert det rapportert særskilt på aktivitet i årsrapporten.

Evaluering på einingsnivå

• Evaluering av det tverrfaglege førebyggande arbeidet vert initiert og fylgt opp i faste møte i Familieforum.

Evaluering av tenester på individnivå

• Dette vert gjort fortløpande og i regelmessige intervall i dei ulike einingane.
• Modellen «Saman om barn og unge i Luster» (SABU) skal evaluerast årleg.
  • Oppgåver for evaluering:
    • Utdaterte prosedyrar og tiltak fjernast og erstattast med nye.
    • Oppdatere linkar med innhald
  • Ansvar for oppdatering av modellen:
    • Prosjektgruppa "SABU".
    • Tenesteleiarar som ein del av tenesteplan

______

Statlege føringar er overordna styringsdokument frå staten som legg føringar for tenester og det førebyggjande arbeidet med barn, unge og familiar i Luster kommune. Desse styringsdokumenta er lover, forskrifter, rundskriv og rettleiarar som tydeleggjer kommunen sitt ansvar for arbeidet. Staten peikar og på område det blir satsa på og kjem med råd og rettleiing til korleis kommunen kan løysa utfordringar som me står ovanfor.

Lover

• Barnehagelova 
• Lov om grunnskule og den vidaregåande opplæringa
• Opplæringslova, kap. 9A «Elevane sitt skulemiljø»
• Lov om barn og foreldre (barnelova)
• Folkehelselova 
• Helse- og omsorgstenestelova 
• Helsepersonellova 
• Helse- og omsorgstenestelova, §10-3 om meldeplikt 
• Pasient- og brukarrettigheitslova 
• Barnevernslova 
• Sosialtenestelova 
• Krisesenterlova 
• Forvaltingslova

Forskrifter

Ein forskrift er ein rettsleg bindande regulering som må ha heimel i lov. Forskrifter blir gitt som regel av Kongen i statsråd, eit departement eller eit kommunestyre eller fylkesting, alt etter kva den aktuelle lovheimelen bestemmer. Den kan i likheit med lover ikkje gjevast tilbakeverkande kraft og må ikkje vere i strid med andre lover. Den må i tillegg kunngjerast for å ha rettsleg verknad (jusleksikon.no).

• Forskrift om kommunen sitt helsefremjande og førebyggjande arbeid i helsestasjon og skulehelsetenesta
• Forskrift om kommunen si plikt til å sørgje for omgåande hjelp døgntilbod
• Forskrift om miljøretta helsevern i barnehagar og skular

Rundskriv

Rundskriv er orienteringar frå departementet til berørte partar om tolkingar av lover og forskrifter.

• Rundskriv q-16/2013: Førebyggjande innsats for barn og unge
• Rundskriv is-5/2010 - Barn som pårørande
• Rundskriv is-11/2015 Samarbeid mellom barnevernstenesta og psykiske helsetenester til barnet sitt beste 
• Stortingsmelding 18, 2010-11: «Læring og fellesskap»  
• Stortingsmelding 47, 2008-2009: «Samhandlingsreformen»
• Stortingsmelding 24, 2015-2016 «Familiemeldingen» 
• Stortingsmelding 30, 2011-2012 "Se meg!" 

Rettleiarar og retningslinjer

Rettleiarar omtalar og beskriv eit fagområde på eit generelt og overordna nivå. Ein rettleiar kan innehalde ein eller fleire retningslinjer for handtering av spesifikk problematikk innan eit fagområde.

Frå helsedirektoratet:

• «Frå bekymring til handling» Ein rettleiar om tidleg intervensjon på rusområdet 
• Pårøranderettleiar 
• Rettleiar om rehabilitering, habilitering, individuell plan og koordinator 
• Nasjonal fagleg retningslinje for svangerskapsomsorgen
• Tidleg samtale om alkohol og levevanar, ein rettleiar for helsepersonell
• Rettleiar om helsetilbodet til asylsøkera, flyktningar og familiegjenforente
• Nasjonal fagleg retningslinje for det helsefremmande og førebyggande arbeidet i helsestasjon, skulehelseteneste og helsestasjon for ungdom

Frå regjeringa

• «Barndommen kommer ikke i reprise» Strategi for å bekjempe vald og seksuelle overgrep mot barn og ungdom 
• «Til barnets beste- samarbeid mellom barnehagen og barnevernstenesta» 
• «Et liv uten vold» handlingsplan mot vold i nære relasjoner 
• Opptrappingsplan mot vold og overgrep (2017-2021)
• «Du ser det ikke før du tror det, rapport fra nasjonal konferanse om tidlig innsats mot barn i alderen 0-6 år, Departementene» 

Frå Bufdir:

• Rettleiar for samarbeid mellom skule og barnevern 

Frå NAV

• Retningslinjer for samarbeid mellom barnevernstenesta og NAV

Barnekonvensjonen

Barnekonvensjonen er ein internasjonal avtale som beskyttar barna sine rettigheiter. FN`s barnekonvensjon blei vedteke av FN`s generalforsamling 20.november 1989. Barnekonvensjonen er den av FN konvensjonane som har breiast tilslutning og er difor eit sentralt felles utgangspunkt for arbeid med og for barn i verda. Det er ein avtale mellom nesten alle land i verda og der står det korleis alle barn i verda skal ha det. Noreg har underskreve barnekonvensjonen og gjort den til norsk lov.

• http://barneombudet.no/dine-rettigheter/barnekonvensjonen/

Menneskerettigheitar

Menneskerettigheitar er grunnleggjande rettigheiter alle har, uavhengig av kjønn, alder, religion eller nasjonalitet. 

• https://www.fn.no/Tema/Menneskerettigheter

Kommunen har forankra arbeidet med tidleg identifikasjon og oppfølging av utsette barn, unge og familiar i eigne planar. Kommuneplanen er kommunen sitt overordna styringsdokument som handlar om dei store spørsmåla for lokalsamfunnet. Til dømes korleis ein skal leggje til rette for at alle innbyggarane i Luster kan få eit best mogleg liv. I kommuneplanen ser ein heilheten, løftar blikket og tenkjer langsiktig. Økonomiplanen seier noko om kva økonomiske rammar og prioriteringar kommunen skal ha innan ein gitt periode.

Aktuelle planar

Folkehelseoversikt, §5-dokumentet 

• Ei rekkje forhold i samfunnet påverkar folkehelsa. Det å ha god oversikt bidreg til eit meir treffsikkert folkehelsearbeid og sørgjer for at kommunen kan retta innsatsen mot dei faktiske utfordringane innan folkehelse og dermed få nytta ressursane betre.
• Føremålet med folkehelseoversikta er å retta merksemda mot bakanforliggande årsaker til helse slik at folkehelsearbeidet kan rettast mot årsakene til god eller dårleg helse heller enn mot å handtere symptoma.
• Det er ikkje ein folkehelseplan, og dermed inneheld den ikkje tiltak og løysingar. Dokumentet skal framheve folkehelseutfordringar og ressursar slik at kommunen kan planleggja og setja i verk målretta og effektive tiltak gjennom vanlege kanalar.
• Oversikta nyttast som grunnlagsdokument for arbeid med kommunale planar og budsjett.
• Kvart 4.år blir oversikta tilgjengeleg i samband med utarbeiding av kommunal planstrategi. 

Kommunen har m.a. desse målsetjingane for folkehelsearbeidet

• Arbeide aktivt for gode oppvekstvilkår med like moglegheiter, med særskild satsing på:
  • Tidleg innsats frå helsestasjon med til dømes rettleiing i god foreldrekompetanse.
  • Vidareutvikling av arbeidet med psykososialt miljø i barnehage, skule og SFO.
  • Godt samarbeid om overgangen til- gjennomføring av vidaregåande skule. 
• God kunnskap om førebyggjande og helsefremjande arbeid skal gjennomsyre alt planarbeid og aktuelle planar skal så langt som mogleg følgjast opp med konkrete tiltak.

Kommuneplan 2017-2028

Kommunen har m.a. desse målsetjingane når det gjeld barn, unge og familiar:

• Alle barn og unge skal ha gode og likeverdige oppvekstvilkår som stimulerer til aktiv samfunnsdeltaking og legg til rette for god psykisk og fysisk helse
• Barn og unge får raskt, rett og heilskapleg hjelp
  • Etablera tverrfaglege rutinar med fokus på tidleg innsats, sosial utjamning (fattigdomssatsing), identifisering av utsette barn og førebygging av utanforskap.
  • Implementera systematisk foreldrerettleiing
  • Etablera førebyggande tiltak for å styrke psykisk helse, robustheit og trivsel.
• Gode, samordna og førebyggjande tenester og for barn og unge
  • Etablere tverrfagleg samarbeid for å sikre auka kapasitet og betre kvalitet i dei kommunale tenestene
• Eit godt og inkluderande barnehage og grunnskuletilbod med høg fagleg kvalitet
  • Etablera gode faglege og sosiale overgangar mellom barnehage/barneskule/ungdomsskule/vidaregåande
  • Medverka til at barn og unge i Luster får gode felles møteplassar
• Revidera strategi for integrering av arbeidsinnvandrarar og flyktningar

Overordna leseplan for barnehagane og skulane i Luster

Inkluderande barnehage- og skulemiljø 2018-2020 (IBOS)

Regional plan for arbeidet for god psykisk helse hjå barn og unge

Handlingsplan mot vald i nære relasjonar 

Handlingsplan mot barnefattigdom 2020- 2024

Rusmiddelpolitisk handlingsplan 2020 - 2024

Eining for folkehelse består av folkehelsekoordinator, vaksenkontakt Luster danseverkstad, ungdomslos, to prosjektleiarar og ein prosjektmedarbeidar. Folkehelsearbeidet er tverrsektorielt og er eit politisk anleggjande; ein samla innsats for å fremje betre folkehelse og god livskvalitet hjå innbyggarane. Eininga har ansvar for utviklingsarbeid som fremjar innbyggarane sin helse og trivsel, førebygger psykisk og somatisk sjukdom, skade eller liding, eller som beskyttar mot helsetrugslar, og arbeid for ein jamnare fordeling av faktorar som direkte eller indirekte påverkar helsa.

Godt folkehelsearbeid kan bli gjennomført når ein tek eit felles ansvar. Kommunen, innbyggarane, frivillige aktørar og næringslivet må arbeide saman.

Les meir om arbeidet med folkehelse her

Førebyggande verksemd og samarbeid er nedfelt i ein rekke lover og regelverk. Mange barn og unge har behov for tiltak og tenester frå fleire instansar. For at kommunen skal bli betre rusta til å møte utfordringar og barrierar som kan vere til hinder for at barn og unge får den hjelpa dei har behov for er det avgjerande med eit godt tverrfagleg og tverrsektorielt samarbeid. For å leie arbeidet på kommunenivå har leiarar frå dei ulike tenesteområda i kommunen regelmessige samarbeidsmøte. Her blir føringar for det førebyggande arbeidet lagt.

Rådmannsgruppemøte (RG møte)

• Her møtes Rådmann, Kommunalsjef helse og omsorg/ass. rådmann, Kommunalsjef oppvekst, Landbrukssjef, Leiar eigedom, Næringssjef, Kvalitetsleiar, Leiar plan, Leiar servicetorg og Økonomisjef.

Leiarsamling

• Her møtes RG og tenesteleiarane for dei ulike tenesteområda.
• 4 - 5 møte per år.

SLT Politiråd Luster, Leikanger og Sogndal

• Her møtes ordførar og ein frå administrativ leiing frå kvar kommune.
• Frå politiet møter regionlensmann og fagleiar i det førebyggande arbeidet.
• SLT Koordinator (sakliste, referat m.m.)
• 4 møter pr. år.

Folkehelseråd

• Møte v/b.
• Faste medlemmar: Ordførar (leiar), Rådmann, Kommunalsjef helse og omsorg/ass.rådmann,
  Kommunalsjef oppvekst, Politikontakt, Folkehelsekoordinator,  Leiar Eigedom, Leiar NAV Luster, Kommuneoverlege/helsesjef.
• (v/b plan, barnevern m.m.)

​Koordinerande eining (KE)

• Faste medlemmar: Kommunalsjef helse og omsorg/ass.rådmann (leiar), Kommunalsjef oppvekst, Leiar omsorgstenesta, Leiar Grandmo busenter, Helsesjef, Leiande fysioterapeut, Konsulent for menneske med nedsett funksjonsevne.
• Andre leiarar og/eller fagpersonar kan delta i KE etter behov.
• Konsulent for menneske med nedsett funksjonsevne (Innkalling, sakliste, referat, oppfølging av saker m.m). 
• 6 møter per år.
• Prosedyre for KE ligg i LKK
• Informasjon om Individuell plan ligg i LKK

Møte for barnehage- og skuleregion Sogn

• Medlemmar: Barnehage- og skulefagleg ansvarlege i region Sogn
• 5-6 møter per år

UngData er lokale ungdomsundersøkingar som gjev eit innblikk i korleis det er å vera ungdom i dag.  Sidan 2010 har over 665 000 ungdomar frå nesten samtlege norske kommunar og frå Svalbard delteke i UngDataundersøkingane. UngData gjev dermed eit godt innblikk i korleis det er å vera ung i Norge i dag. Velferdsforskningsinstituttet NOVA ved OsloMet – storbyuniversitetet (tidl. Høgskulen i Oslo og Akershus, HiOA) har ansvar for gjennomføringa av undersøkingane i samarbeid med regionale kompetansesentre innan rusfeltet (KoRus Vest Bergen, KoRus Vest Stavanger, KoRus Midt-Norge, KoRus Øst, KoRus Sør, KoRus Nord, KoRus Oslo).

For kommunane er UngData eit kartleggingsverktøy som er godt egna for bruk i det førebyggande arbeidet med ungdom og for å få ein oversikt på folkehelseområdet. Hensikta med undersøkinga er å få meir kunnskap om korleis det er å vere ungdom i Luster og få informasjon som kan verte brukt til å betre oppvekstmiljøet i kommunen.

Fylkeskommunen har laga ei eiga oppstilling av UngData til oss der det går an å samanlikna kommunane i fylket utifrå dei ulike delområda i undersøkinga (2017).

• Generelt er det slik at ungdommen i Luster har det bra og er tilfredse. Ungdomane i Luster er særs nøgde med både lokalmiljøet og skulen. Her er resultata godt over landssnittet.
• Mange elevar – særleg jenter – både på ungdomssteget og spesielt vidaregåande, svarar at dei kjenner seg utslitte på grunn av skulearbeidet og bekymrar seg for mykje om ting. Ein del elevar på vidaregåande – særleg jenter – nemner også at dei har opplevd at nokon via nettet eller mobil har skrive sårande ting om eller til dei.
• Frå 2021 har og mellomtrinnet vore med i Ungdata undersøkinga, sjå under Kommunerapport mellomtrinnet 2021. 

Oversikt over resultat frå 2017 og 2021 

• Kommunerapport ungdomsskule 2017
• Kommunerapport mellomtrinnet 2021
• Kommunerapport ungdomsskule 2021
• Presentasjon av kompetansesenteret KoRus Vest 

Punkt frå undersøkinga i 2021 ein kan ha med seg og vere obs på - drøfte vidare på skulane, foreldremøte m.m. er: 

• Ungdommen søv mindre (Ungdomsskule: Søv 6 timar el mindre 18% gutar og 22% jenter) (5 – 7 klasse, eg har problem med å sove; jenter 29%)
• Kvifor er det ein del som gruar seg til å gå på skulen? Gjeld også 5- 7 klasse.
• Det er ein del ungdom som ikkje opplever at dei har nære venner (På ungdomsskule 19% jenter og 13% gutar).
• Me ser ein utvikling i høve psykiske helseplager siste 10 åra nasjonalt (bekymring, føler seg einsom, føler seg anspent mm). Særskilt jenter scorar høgt på psykiske helseplager – høyrer dette med til ungdomstida no? Me ser også dette i 5 – 7 klasse. Kva legg ungdommen i desse punkta?  
• Sosial ulikskap: Barn som opplever at føresette har dårleg råd trivst også dårligare på skulen. Ein ser og samanheng med at desse ungdommane drikk meir, er meir trist og deprimert. Kva tiltak har me?
• Alkohol: Ungdommen i distrikta drikk meir enn byane. Når skal vi vere bekymra? Tala viser samanheng mellom alkoholbruk og reglar i heimen.
• Fritidsaktivitetar: Ser nedgang i deltaking – truleg pga. pandemi. Viktig å få ungdommen inn att i desse aktivitetane. På denne arena får ein sosiale ferdigheitar, venner, opplever meistring, glede og bygger nettverk.
• Dataspel:  Det er mykje bra med dataspel – ungdommen er med venner, får sosial ferdigheitar etc. Dette er ofte ein kjelde til ugreie i heimen. Men er føresette like flinke til å sette seg inn i spela, ser på og snakke med ungdommen? Slik som ein ofte gjer når dei er på fotballtrening? På youtube kan ein søke foreldreregulering og sjå video korleis regulere dataspel i heimen. Gutar scorar høgt på dataspel og jenter scorar høgt på sosiale media.
• Hatefulle ytringar: Aktuelt tema å drøfte – gjeld spørsmål om du har opplevd å få kommentarar retta mot dine politiske meiningar, ditt kjønn, din seksuelle orientering religion, hudfarge  og etnisk bakgrunn.
• Vold: Aktuelt tema å drøfte - gjeld spørsmål; har ein ungdom slått deg, sparka deg, rista deg hardt, lugga deg eller liknande (ungdomsskulane i Luster: jenter 23%, gutar 28%) Leikeslossing?

Ungdata resultat 2021

Ungdata resultat 2017: 

Internkontroll skal sørgje for at prosedyrar som er vedteke vert følgte og at pålagde oppgåver vert gjennomførte.

Kvalitetssystemet

LKK (Luster kommune sitt kvalitetssystem) er eit web-basert verktøy som består av ein modul for dokument, ein modul for avvik (hendingar), og handsaming av desse, og ein modul for risikovurdering.

I Luster kommune er internkontrollen integrert med, og bygd inn i, kvalitetssystemet sine prosedyrar/rutinar og dokumentasjon. Internkontroll i kommunen er skildra i prosedyrar/rutinar og dokument som vedkjem alle. Sidan dette er særdeles viktige tema på ein arbeidsplass, har einingar og tenesteområde i tillegg eigne tilpassa prosedyrar/rutinar på sine respektive einingar/område.

Luster kommune har i LKK eit felles system for melding om avvik, observasjonar (uønska hendingar som nesten ulykker, skader mm) og forbetringsframlegg. Ved å registrere og behandle alle avvikshendingar og forslag i same system, får vi tatt ut gode rapporter og statistikkar. Dokumentasjon av avvik og tiltaka som blir sett i verk som følgje av avvik, er ei viktig kjelde til forbetring av kommunen sine prosedyrar/rutinar. Forbetringsprosessen skal skje kontinuerlig både i einingane og sentralt i kommunen, og den skal involvere alle tilsette.

Haldepunkt for vurdering av når eit avvik bør/skal meldes, vil vere følgjande:

• ved gjentekne feil
• sikkerheitsforhold i einkvar samanheng
• spesiell risiko i arbeid med barn, unge og eldre
• helse- og ulykkesfare i arbeidssituasjonar
• uønska hendingar (nestenulykker og ulykker) i høve til Luster kommune sitt HMT - system
• risiko for betydelige økonomiske og materielle konsekvensar
• brot på lover- og forskrifter